[HISTORIA] Debata: Wracamy po swoich. Poszukiwanie i identyfikacja Żołnierzy Wyklętych

Debata: Wracamy po swoich. Poszukiwanie i identyfikacja Żołnierzy Wyklętych

KATEGORIA: HISTORIA / 11 marca 2024

We wtorek w Rzeszowie odbędzie się spotkanie: Wracamy po swoich. Poszukiwanie i identyfikacja Żołnierzy Wyklętych. Debata panelowa wokół książki Przemysława Bystrzyckiego pt. „Labirynt”.

Wydarzenie odbędzie się 12 marca w Sali Audytoryjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego (al. Łukasza Cieplińskiego 4) o godz. 14:00 i rozpocznie się uroczystym wręczeniem patentu oficerskiego pośmiertnie mianowanemu na stopień podporucznika szer. Kazimierzowi Człowiekowskiemu. Uroczystego wręczenia patentu oficerskiego dokona, z upoważnienia prezydenta RP Andrzeja Dudy, szef Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji – płk Artur Chapski. Patent zostanie przekazany na ręce Zbigniewa Człowiekowskiego – syna ppor. Kazimierza Człowiekowskiego.

W uroczystości weźmie udział wojewoda podkarpacki Teresa Kubas - Hul.

Na wydarzenie zapraszają dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, marszałek Województwa Podkarpackiego i szef Ośrodka Zamiejscowego w Rzeszowie Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji.

Kazimierz Człowiekowski urodził się 13 stycznia 1909 r. w Krośnie. W latach 1930 - 1934 został powołany do pułku artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie w trakcie pełnienia służby wojskowej prowadził świetlicę i bibliotekę dla żołnierzy. W 1941 r. wstąpił do zorganizowanej przez Józefa Czuchrę „Orskiego” grupy dywersyjnej NOW, która w 1942 r. weszła w skład Tajnej Organizacji Wojskowej, a następnie stała się zespołem dyspozycyjnym dowódcy Kedywu AK Podokręgu Rzeszów, Zenona Soboty „Korczaka”. Po wypowiedzeniu posłuszeństwa „Korczakowi” przez „Orskiego” w czerwcu 1943 r. zespół ten ponownie przeszedł do NOW. Po scaleniu NOW z AK stanowił podstawę utworzonego 1 listopada 1943 r. oddziału partyzanckiego OP-11 Inspektoratu AK Jasło. Człowiekowski pseudonim „Niemsta” pełnił funkcję zastępcy dowódcy oddziału do spraw organizacyjnych.

W formacji konspiracyjnej uczestniczył w przygotowaniu kilkudziesięciu akcji dywersyjnych na Podkarpaciu w których brał udział. W końcu kwietnia 1944 r. odszedł z oddziału OP-11 do konspiracji ludowców. Po zakończeniu okupacji niemieckiej podjął pracę w krośnieńskim Starostwie Powiatowym jako kierownik Referatu Ogólnego. Został również radnym z rekomendacji ZMW w Powiatowej Radzie Narodowej w Krośnie, pełniąc w niej funkcję sekretarza.

1 listopada 1944r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego pod zarzutem przynależności do AK oraz działalności na rzecz Rządu Polskiego na Uchodźstwie. Końcem listopada w grupie kilku tysięcy więźniów przewieziony został do łagru nr 270 w Borowiczach, gdzie pracował w kopalni węgla kamiennego w miejscowości Ustje nad rzeką Mstą. W 1946 r. zesłano go łagru nr 531 w Świerdłowsku na Uralu. Z łagru powrócił w 1947 r. Latem 1949 r. został ponownie powołany na radnego Powiatowej Rady Narodowej. Na początku lipca 1949 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy UB. Udało mu się zbiec z aresztu śledczego i od lipca 1949 r. przez pięć lat ukrywał się. 18 kwietnia 1954 r. został postrzelony i ujęty podczas starcia z obławą zorganizowaną przez PUBP, KBW i MO. Po przeprowadzonej operacji zmarł nad ranem 19 kwietnia 1954 r.

Mianowany pośmiertnie na stopień podporucznika postanowieniem prezydenta RP nr 112.89.2023 z dnia 28 września 2023 r.